Paard en mens – waarom deze band zo bijzonders is

Paarden zijn ongetwijfeld fascinerende dieren met een eigen wil. Ze worden beschouwd als een symbool van vrijheid, maar vergezellen de mensheid ook al meer dan zeven millennia als werkdier. Lange tijd lag de nadruk op het gebruik van paarden om zware werktuigen of koetsen en andere transportvoertuigen te verplaatsen. De hoefdieren werden ook gebruikt om zich snel te verplaatsen en werden door soldaten gebruikt om zich te verdedigen.

Pas veel later ontdekten mensen de aantrekkingskracht van paardenraces, zoals die vandaag de dag nog steeds worden gehouden. Maar om mee te doen aan de opwinding of geld in te zetten op je favoriet, hoef je niet per se op gerenommeerde locaties zoals Monaco of Ascot in Groot-Brittannië te zijn. Ook in dit land worden races gehouden waarop je gewoon digitaal kunt wedden. Gerenommeerde aanbieders zoals betFIRST bieden hiervoor de mogelijkheid.

En tot slot is paardenkracht als symbool voor aandrijfkracht overgenomen door de auto-industrie als sleutelfiguur. We komen paarden dus in heel verschillende contexten tegen en veel paardeneigenaren vinden in hen een vriend voor het leven. Waarom dit zo is, wat de relatie onderscheidt en hoe je een winstgevende vertrouwensbasis met hen kunt opbouwen, is wat we hier willen verduidelijken.

Niet alle paarden zijn hetzelfde

Allereerst moet je je realiseren dat er grote verschillen zijn tussen de individuele paardenrassen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen zogenaamde koudbloed-, volbloed- en warmbloedpaarden. Het ras zelf bepaalt voor een groot deel het temperament van het dier. Afhankelijk van het doel waarvoor het paard gebruikt gaat worden, is het daarom cruciaal om vanaf het begin het juiste ras te kiezen.

De koelbloedige

Koudbloedpaarden worden gekenmerkt door een kalm, beheerst karakter en zijn fysiek zowel sterk en statig als zeer zwaar – een gewicht van meer dan 1.000 kilogram is heel goed mogelijk. Zware hoeven, een sterke botstructuur en een weelderige vacht zijn ook kenmerkend.

Hiertoe behoren de Belgische, Schleswiger en Zwarte Woud kastanje rassen. Deze zachtaardige reuzen zijn ideaal voor werk in het bos of op moeilijk begaanbaar terrein. Maar ze zijn ook geschikt als hulpmiddel in het leven, bijvoorbeeld voor therapiedoeleinden of als familiepaard.

De volbloeden

Volbloeden zoals de Arabische Volbloed, de Engelse Volbloed of de Anglo-Arabische zien er daarentegen bijna sierlijk en gracieus uit, hun bewegingen zijn vloeiend en soepel. Door hun afstamming worden ze beschouwd als bijzonder edele dieren. Hun buitengewone uithoudingsvermogen, snelheid en behendigheid zijn opvallend en daarom worden ze beschouwd als perfecte kandidaten voor de renbaan.

Volbloeden hebben echter ook een temperamentvol karakter dat getemd moet worden. Daarnaast vertonen ze duidelijke nervositeit en springerigheid. Als paardeneigenaar moet je kunnen omgaan met deze combinatie van uitdagende eigenschappen.

De warmbloedige

Tot slot is er de groep warmbloedpaarden die voornamelijk wordt gekozen als rijpaard. Ze zijn een kruising tussen de twee bovengenoemde types en zijn daarom erg krachtig en wendbaar, maar tegelijkertijd lichter. Het grootste pluspunt als menselijke metgezel verdienen ze echter met hun vriendelijke aard. Sommige dieren zijn zelfs ronduit aanhankelijk en zijn absoluut trouw aan hun baasje.

Warmbloedpaarden zijn ook te vinden in topsportdisciplines zoals springen of dressuur, maar ze zijn ook uitstekende vrijetijds- en trainingspaarden om te leren paardrijden. Bekende warmbloedrassen zijn bijvoorbeeld Hannoveraanse, Holsteinse, Lipizzaner of Camargue paarden. Het ras biedt dus al concrete kenmerken van het dier waarmee rekening moet worden gehouden en die meer of minder voordelig kunnen zijn, afhankelijk van het gebruik van het paard.

Hoe de relatie in de loop der tijd is veranderd

In de loop van de eeuwen is de houding ten opzichte van paarden aanzienlijk veranderd. Ze worden niet langer alleen gezien als boerderijdieren en trekdieren. Veel enthousiaste ruiters over de hele wereld hebben hun favoriete sport ontdekt in de omgang met paarden en vormen een sterk, goed gecoördineerd team met hun paard.

Paarden hebben in dit land ook elk belang als slachtdieren verloren; in plaats daarvan behandelen de meeste paardenboerderijen de dieren met respect en bieden ze de juiste verzorging en verzorging.

Wat maakt de buitengewone band

Ongeacht het ras zijn paarden zeer gevoelig en voelen ze menselijke emoties aan zoals verdriet, woede of angst en passen ze hun eigen gedrag daarop aan. Dit laat ook zien hoe cruciaal het is voor succesvol leiderschap over het paard om de eigen emotionele wereld onder controle te hebben om competentie en veiligheid daadwerkelijk over te brengen op het dier. Want zelfs positieve gevoelens zoals kracht worden waargenomen en blijven niet zonder effect.

Deze sociale vaardigheden zorgen ervoor dat er een bijzonder intieme band kan ontstaan tussen mens en paard, waardoor het dier zelfs zo doordacht handelt dat het de ruiter beschermt in geval van nood. Dit vereist bijvoorbeeld om niet puur instinctief en dus ongecontroleerd te reageren op onbekende situaties, maar ook om geleidelijk nieuwe gedragspatronen aan te leren.

Hoe bouw je een betrouwbare band op met je paard

Een uitstekende vertrouwensbasis is absoluut onmisbaar voor een relatie die jarenlang goed functioneert. Dit moet geleidelijk en consequent worden opgebouwd door streng te zijn met je instructies en handelingen en het dier te trainen om vaste gedragsregels op te volgen met kleine beloningen. Even cruciaal is een bedachtzame, liefdevolle benadering van het eigen dier en de inspanning om het de ideaalste leefomstandigheden te bieden.

Dit omvat ook het type huisvesting, d.w.z. of het in een voldoende grote, lichte box wordt gehouden, gevoed wordt met voedzaam voedsel en regelmatig wordt schoongemaakt en geborsteld. De nodige beweging en de mogelijkheid om onder andere paarden te zijn, zijn ook heel goed voor het dier en dus voor zijn fysieke en mentale gezondheid, wat automatisch weerspiegeld wordt in zijn gedrag. Een paard merkt het heel goed als het nors wordt behandeld en ruw aan de teugels wordt getrokken, of als je moeite doet om zijn reacties te interpreteren en rekening te houden met zijn behoeften. Duidelijke communicatie is ook van groot belang om hem commando’s en regels te leren, maar ook om een vertrouwensrelatie met elkaar te onderhouden.

Als de eigenaar rust en kalmte uitstraalt en het dier zijn volledige concentratie geeft, kan er een steeds sterkere band worden opgebouwd, die aan elkaar last. Mens en dier leren elkaar beter kennen en merken sneller dan er iets mis is.